Burun estetik analizi
Burun anatomisi ve estetik analiz
Burnun ve yüzün bir bütün olarak değerlendirilmesi gerekir. Estetik anlamda yüz ile burun orantılı olmalıdır. Normalde yüz yatay olarak 3 çizgiyle orantısal olarak bölümlenir. Bu şekilde yüz üç eşit parçaya ayrılır. Burun ucunun yüzden uzaklığı (nasal tip projection) normalde burun uzunluğunun % 67 si kadardır. Burun üst kısım genişliği en aşağı kısımdaki genişliğin % 70-80 i kadardır.
Burun kanatlarının genişliği her iki gözün iç kısmı arasında kalan genişlik kadardır. Ancak burun kanatlarının 2 mm kadar dışa doğru kavis yaparak bu hattın dışarısına çıktığı görülür. Bu ölçülerin üzerinde olduğunda küçültülmesi düşünülebilir.
Burun kanatları ile kolumella ilişkisi önden bakıldığında martı görünümünde tanımlanır. Yandan bakıldığında burun ile alın arasında bir ilişki görülür. Burun üst kısmı bayanlarda burun ucu ile alın arasında uzanan çizginin 2 mm gerisinde kalırken erkeklerde hafif üzerine taşar.
Burun ucunun açısı bayanlarda 95-105 derece arasında olurken, erkeklerde 90-95 arasındadır. Bu ölçüler kişiden kişiye az çok farklılıklar gösterebilir. Önemli olan yüz ile uyumlu bir görünümün olmasıdır. Bu ölçülerdeki aşırı derecede olan fazlalık yada eksiklikler estetik görünüm kaybına neden olacaktır.
Önden bakıldığında burnun en ince yeri gözler arasında kalan burun kısmı olduğu görülür. Burun ucuna doğru gittikçe genişlemeye başlar. Burun cildinin de tüm burunda aynı kalınlıkta olmadığı görülebilir. Burnun en yukarı kısmı burun derisinin en kalın olduğu yerdir. Aynı şekilde burun uç-üst kısmında da kalındır. Derinin en ince olduğu yer ise burnun orta kısmında kemik ve kıkırdak yapının birleşim yeridir.
Kalın ve yağlı ciltler ameliyat sonrası daha fazla şişlik gelişimine neden olurlar. Ayrıca daha fazla bağ doku gelişimine neden olup özellikle de geç dönemlerde burun uç kısmına yakın bölgelerde belirgin olurlar.
Derinin altında deri altı tabakası denilen bir tabaka vardır. Bu tabakanın
tüm yüz ve boyundaki muskuloaponeurotik sistemin devamı olduğu belirtilmektedir. Bu tabaka da deri gibi kaşlar arası ve burun uç-üst kısmında kalındır. Bu tabakanın altında yağ dokusu vardır.Bu yağ dokusu kemik ve kıkırdak yapının üzerinde bulunur. Büyük damar ve sinirler bu tabakada seyrederler. Bu tabakanın da altında kemik ve kıkırdağı örten zarlar vardır. Bu zar yapılar kemik ve kıkırdağa sıkıca tutunmaktadır.
Burun bölgesindeki kas yapıları Proserus, levator labi superior, dilator nares, depressor septi nasi kasları bunlardan bazılarıdır. Bu kaslar deri ile kıkırdak yada kemik arasında bulunarak buruna farklı hareketler yaptırmada etkili olurlar.
Burnun üst kısmı burun kemiği, alt kısmını ise kıkırdak yapılar oluşturur. Kıkırdak yapılar üst yan kıkırdaklar, alt yan kıkırdaklar, septum kıkırdağı ve aksesuar kıkırdak gibi yapılardır. Bu kıkırdaklarda anatomik olarak oldukça farklı tasarımlarda olabilmektedirler ve burna şeklini bu kıkırdak ve kemik yapılar vermektedir.
Etnik özelliklere göre de burnun yapısında değişiklikler görülür. Burun ucu ise yandan bakıldığında burnun en belirgin noktasını oluşturur. Bununla beraber beyaz ırk burun tipleri dışındaki toplumlarda burun uç kısmı daha az belirgin durumdadır. Estetik olarak iyi görünen burunlarda burun uç kısmından dudağa doğru inen kısım (kolumella) hafif bir eğim gösterir.
Aşağıdan bakıldığında da burun delikleri değişik şekillerde olabilir. Bunlar yanak tipi (cheek type), dudak tipi (labial type) ve tüp tipi (tube type) olarak sınıflandırılır.
Bunun için önce muayene yapılır ardından da standant fotograflar çekilerek bilgisayar ortamında değerlendirmeler yapılır. Ancak bilgisayarda burnun şekillendirilmesi sadece ameliyat planı ve genel bir fikir vermesi açısından önemlidir.
Burun küçültülmesi
Burun ameliyatı yöntemi
Burun estetiği açık yada kapalı yöntemle yapılmaktadır.
Açık yöntemde burun dudak birleşme bölgesinde dışarıdan görülebilen bir ameliyat kesisi olmakta kapalı yöntemde ise kesiler sadece burun içerisinde olmaktadır. Açık ve kapalı yöntemlerin kendisine göre avantajları ve dezavantajları vardır.
Kapalı yöntemin avantajları
1- Çok fazla deformitesi olmayan kişilerde ideal yaklaşımdır
2- Dışarıdan görülebilecek bir ameliyat izi yoktur
3- Ameliyat sonrası şişlik daha az olur
4- İyileşme daha hızlı sonuçlanır
5- Ameliyat süresi daha kısadır
*Tercih ettiğimiz yöntem kapalı ameliyat yöntemidir.
Açık yöntemin avantajları
1- Cerrah görerek ameliyatı yapar
2- Daha fazla müdahale seçeneği olur
3- Kanama olursa kontrol etmesi kolaydır
Açık yöntemin dezavantajları
1- Dışarıdan görülebilen bir ameliyat izi olur
2- Ameliyat süresi uzundur
3- Özellikle burun ucunda şişlik uzun süre devam eder
4- İyileşme süreci daha uzundur
5- Kesiler de sorunlar olabilir
Açık yöntemde V şeklinde burun-dudak birleşim yerine yakın yerde bir kesi yapılmaktadır. Diğer kesiler burun içerisinde kalmaktadır. Kesi yapılan yere kolumella denilmektedir. Kolumella aşağıdan bakıldığında burun deliklerinin orta kısmında bulunmaktadır. Bu bölgede deri oldukça incedir. Buradaki ameliyat izi genellikle belirsiz olur ancak bazı kişilerde belirgin hale gelebilir.
Burun estetiği ameliyatına bu şekilde başladıktan sonra burun derisi yukarıya doğru açılmakta ve burun kemiklerine kadar yumuşak doku serbestleştirilir. Eğer burun kemeri fazla ise kesilerek çıkarılır. Burun kemerinin bir kısmı kıkırdak bir kısmı ise kemikten oluşmaktadır. Burun kemerinin ne kadar küçültülmesi gerektiği cinsiyete ve kişinin isteklerine göre belirlenir.
Burun estetiği kapalı yöntem de burun iç kısmında yaklaşık 2-2,5 cm’lik kesi ve daha küçük kesilerle yapılmaktadır. Bu kesiler ile ilk önce burnun alt yan kıkırdakları küçültülmekte böylece burnun 1/3 alt kısmının küçülmesi sağlanmaktadır.
Daha sonra burun sırtındaki yumuşak doku kıkırdak ve kemik dokudan ayrılmaktadır. Bu işlem ile burnun septum denilen orta bölmesi kıkırdakları üst yan kıkırdaklardan kesilerek ayrılmaktadır. Daha sonra burundaki büyüklük yada burun kemeri gerektiği kadar çıkarılmaktadır.
Bu esnada burun septumu ve burun kemiğinin fazla olan kısmı çıkarılmış olur. Burun kemeri çıkarıldıktan sonra burun çatısı olmayan ancak duvarları bulunan eve benzer. Üst kısmı açık olan bu çatının kapatılması gerekmektedir.
Bu da burnun yan duvarlarını oluşturan kemik kısmın her iki yandan kesilerek içeriye doğru itilerek ortada birleştirilmesi ile olur. Bu hareket ile burun yanlardan da bir miktar küçülme gösterir. Burun bölmesi ve her iki yan duvarın birbirine kaynaması ortalama 7-10 günlük bir zamanı gerektirir.
Bu nedenle 7-10 gün burun alçıda tutulur. Bu zaman süresinde kemikler iyileşerek herhangi bir boşluk kalmayacak şekilde birbirleri ile birleşirler.
Not:Hasta resimlerinin kullanılması yasak olduğu için sketchler kullanılmıştır.
Sekonder (ikinci) burun estetiği
Tüm estetik ve plastik cerrahlar ne kadar yetenekli olsalar da belirli bir oranda hastalarında ikinci bir düzeltme gerekebilir. Önemli olan bu düzeltme miktarlarının küçük ve sayısının az olmasıdır. Bu düzeltme ihtiyacı cerrahi tekniğe bağlı olabileceği gibi hastanın anatomik yapılarına da bağlı olabilir. İkinci burun estetiğinde sık karşılaşılan sorunlar:
I-Supratip deformiteleri
Polybeak defromitesi olarak da adlandırılır.
Nedenleri arasında;
1-burun septumunun yetersiz küçültülmesi
2-üst yan kıkırdak kenarlarının düzensiz kesilmesi
3-burun içi dokularının fazla çıkarılması
4-alar dome (çatının) fazla çıkarılması
5-düzeltilmemiş ancak kısaltılmış kolumella
6-deri kalınlığının fazla olması
7-nasal greftlerin yer değiştirmesi
II-Burun ucu ve kanatların düzensizliği
Burun kanatlarındaki kıkırdakların düzensizliğinden kaynaklanır
Komplike durumlarda açık rinoplasti tekniği gerekebilir.
Burun ucunda 8 çeşit deformite tanımlanabilir.
1-Burun ucunun çift görünümlü yada geniş olması
2-Pinched (çimdiklenmiş) burun ucu
3-Kanatların kollabe olması (içe çökmesi)
4-Burun kanatlarında yukarı doğru çekilme
5-Burun ucunda düşme (sarkma)
6-Kanatların asılması (hangin ala) :Kanatlarda fazla doku bırakılmasından kaynaklanır
7-Pinokyo burun: Burun ucunun fazla sivri olması ve öne doğru fazla çıkıklık göstermesi
8-Daralmış burun ucu
III-Kolumella deformiteleri
IV-Küçük deformiteler: Kemiklerdeki düzensizlikler
V-Önemli deformiteler: Açık çatı ve semer burun (saddle nose)
Burun ucu estetiği
Burun estetiğinde burun ucu özel bir öneme sahiptir. Burun uç bölgesinde çok sayıda anatomik yapı olduğu için özel bir dikkat gerektirmektedir.
Burun uç bölgesi gevşek anatomik yapıları nedeniyle kısmen hareket edebilen dokulardır. Bu yapılar deri, kas (depressor septi nasi) biraz yağ ve bağ dokusu ile kıkırdaktan oluşur.
Estetik olarak kabul edilebilir burun ucu infratip lobül, kolumella, kolomella- dudak ve üst dudak ilişkisi burun estetiğinde en önemli noktalardan birisidir. Bu küçük alanda çok sayıda anatomik yapının olması nedeniyle ameliyat öncesi iyi bir analiz yapılması gerekmektedir. Ameliyat edilmemiş kişilerde burun uç bölgesi gevşek bağ dokuları nedeniyle ilerde ve yukarıda ya da aşağıda ve geride yerleşim gösterebilir.
Burun ucu anatomisi
Burun anatomisi değerlendirilirken kişinin oturur ya da ayakta durur pozisyonda olması gerekir. İnfratip lobül burun deliklerinin ortada birleşen kısmı kolumellanın en çıkıntılı kısmı ile burun uç kısmının ileri ve yukarı bölgesi olarak tanımlanır.
Kolumella 2 iç uzantıdan, deri ve yumuşak doku örtüsünden oluşur. Bu uzantılar yanlara doğru yayılarak az ya da çok burun ucunda belirli bir genişliğe neden olurlar. Arkaya doğru iç uzantılar yayılarak burun bölmesinin quadrilateral kartilajları ile birleşirler.
Kolumalla-labial açı: Kolumella ile dudak arasında oluşan açıdır. Buranın posizyonu septum nasal spin ve üst çenenin yapısıyla belirlenir. Kolumella labial bölgedeki yumuşak dokular deri kas ve biraz yağ ile yumuşak dokudan oluşur. Çoğunlukla ön nasal spina ve septumun uç kısmı kolumella burun açısının üst ve arka kısmındadır. Burun septumunun uç kısmı genellikle kolumella dudak birleşkesinin üst kısmında sabit durumdadır.